Księga wieczysta to najważniejszy dokument, który o informuje o stanie prawnym nieruchomości. Przed kupnem mieszkania lub działki niezbędne jest zapoznanie się z nią. Czym dokładnie jest księga wieczysta? Jak ją sprawdzić?
Jak już zostało wspomniane, księga wieczysta to dokument, który potwierdza stan prawny wyodrębnionej nieruchomości, czyli między innymi to, kto jest jej właścicielem i jakie prawa zostały wobec niej zobowiązane. Ze względu na urzędowy charakter, księga wieczysta jest oficjalnym, wiarygodnym źródłem wiedzy na temat nieruchomości. Jej wiarygodność gwarantują następujące zasady prowadzenia ksiąg wieczystych: zasada domniemania zgodności wpisów w księdze wieczystej ze stanem faktycznym oraz zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. W przypadku niezgodności wpisów ze stanem faktycznym, nabywca nieruchomości może się powołać na widniejące w tam zapisy.
Rejestr ksiąg wieczystych dla nieruchomości zlokalizowanych na konkretnym obszarze jest prowadzony przez właściwy dla danego miejsca wydział ksiąg wieczystych przy sądzie rejonowym. Ma on charakter jawny, co wynika z tego, że jego główną rolą jest zagwarantowanie bezpieczeństwa oraz prawidłowości obrotu nieruchomościami.
Księga wieczysta ma postać tabeli zawierającej najważniejsze informacje na temat nieruchomości, które zostały ujawnione na bazie złożonych wniosków oraz dokumentów. Są one przechowywane w sądzie rejonowym, a dostęp do nich jest ograniczony. Jawne oraz publiczne są wyłącznie wybrane informacje.
W jaki sposób sprawdzić księgę wieczystą? Aby to zrobić, należy znać jej numer. W tym celu niezbędne będzie poproszenie o to aktualnego właściciela sprzedającego nieruchomość.
Jakiego rodzaju informacje można znaleźć w księdze wieczystej? Po wpisaniu jej numeru w przeglądarce elektronicznych ksiąg wieczystych, wyświetli się informacja na temat możliwości przejścia do szczegółowych danych na temat nieruchomości. Istnieje tu możliwość sprawdzenia, czy mają to być dane na temat aktualnego stanu nieruchomości, na przykład to, kto jest jej właścicielem czy jakie są jej obciążenia lub zupełne. W drugim przypadku, wyświetlone zostaną dane aktualne oraz historyczne, takie jak informacje na temat poprzednich właścicieli nieruchomości. W ten sposób sprawdzić można dane z okresu nie wcześniejszego niż rok 2003. Wynika to z tego, że właśnie wówczas pierwsze księgi wieczyste zostały przeniesione z papierowych do elektronicznych. Chcąc zapoznać się z informacjami z lat wcześniejszych, niezbędne będzie udanie się do sądu i zapoznanie z wersją papierową.
Co zrobić w sytuacji, w której nie dysponujemy numerem księgi wieczystej? Aby uzyskać dostęp do danych zawartych w elektronicznej przeglądarce nie wystarczy znać danych właściciela, adresu nieruchomości czy numeru działki. Numer księgi wieczystej można spróbować uzyskać drogą urzędową. Do tego celu niezbędne jest jednak wykazanie interesu prawnego w dostępie do danych.